Tenslotte:
nog dit:
Thuiskomen
Wegwijzers
De knie- en voet-blessure
Aparte ervaringen
Verwerkingsproces
Ben ik veranderd?
Ga ik de camino ooit nog eens lopen?
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Dat mijn zoon met zijn zoon Matthew op Schiphol mij stond op te wachten en meenam naar zijn huis waar ik warm werd ontvangen door mijn schoondochter Lorena en hun tweede zoontje Dylan.
En Petra (mijn dochter) vertelde dat zij overwogen heeft mij op te wachten in Santiago, op het grote plein. Zij was echter net verhuisd uit Zwitserland naar hier en dat werd teveel bij elkaar. Maar dat ze er aan gedacht heeft!
En in de eetkeuken stond een grote bos bloemen.
Dat was thuiskomen!!
Terug naar boven
Ik heb een kleine verzameling "wegwijzers".
De weg werd op verschillende manier weergegeven en ik heb een aantal bij elkaar gezet, zeker niet allemaal, omdat ik ze ga missen.
Ze zijn symbool geworden voor ......
Het was altijd goed om je heen kijken of of je ergens een teken kon zien; bijvoorbeeld kleine paaltjes in het gras of een bord, lijkend op een soort verkeers-bord.
En de meest rechtse foto is een bord voor de automobilisten om te waarschuwen dat er pelgrims op de weg konden lopen.
In de dorpjes en steden waren de tekens vaak op muren, of op bijvoorbeeld een paal van een hek.
In Galicië staan vooral deze paaltjes
langs de route met het aantal km erop.
En in de steden werden soms koperen schelpen in het trottoir verwerkt.
En het meest gebruikt zijn de "gele pijlen"; Die konden echt overal staan.
Op het wegdek, op muurtjes of op stenen .
En soms was het echt
"zoek de pijl".
Terug naar boven
Muur: De tekst op de muur onderweg blijft (gelukkig) in mijn gedachten.
Hij is zo "waar" en zo confronterend!
Wat heb ik vaak de "hemel" gedankt voor alle goeds dat mij is overkomen en nog steeds overkomt. En hoe dikwijls prijs ik mijzelf gelukkig dat ik in Nederland woon en dat wij het hier "zo goed" hebben (ook al is niet iedereen het met mij eens .....).
En dan het "plaatje": "Wat moet ik hiermee?? Wat kan ik hiermee??
Taxi: De ervaring met de Nederlandse vrouw met wie ik de taxi naar het vliegveld deelde, voelt nog steeds als een schok. Welkom in de "normale" wereld.
Maar ik wil dit helemaal niet zien als de normale wereld.
En later bedacht ik mij dat zij misschien wel stijf stond van de vliegangst. Omdat zij, toen wij geland waren in Amsterdam, wel kon lachen met de twee "leuke Spanjaarden" naast mij.
Misschien had ik mijn oordeel wel weer veel te snel klaar??
Terug naar boven
Wat betreft mijn knie hoorde ik vandaag (5-11) van de fysiotherapeut dat het niet mijn meniscus is geweest die het probleem veroorzaakte, maar de pees die aan de meniscus vast zit. En die kan wel genezen.
Er bestaan zelfs speciale "kniebandjes" voor die je net onder je meniscus om je been doet.
Eigenlijk dat wat ik met de "omgevouwen brace" heb gedaan.
Beide voeten stonden in supinatie. En nu staan beide voeten meer recht .....
Onderweg kreeg ik eerst pijn in mijn linkervoet ter hoogte van de voetwortelbeentjes. De fysiotherapeut waar ik naar toe ben gegaan, heeft mijn voet gemasseerd en de beentjes "weer in place" gezet. Daarna de voet met tape vast gezet en na vier dagen was het over.
Daarna kreeg ik pijn, meer in de voorvoet en onder de voet. Dit kon ik met masseren met arnica wel houdbaar maken totdat ik in Santiago aankwam. Daar wilde die voet echt niet meer.
Ik ben toen ook gestopt met "veel" lopen .....
Bij thuiskomst liep ik nog steeds mank. Ik dacht dat het vanzelf wel over zou gaan met wat rust, maar dat was niet zo. Dus naar de fysiotherapeut en die heeft mij verzekerd dat ik geen marsfractuur heb.
Rust!! Niet lopen, 
. Tja, wat had ik anders gedacht ......
En na dat eerste bezoek masseer ik mijn voet weer met arnica (daar had ik even helemaal geen zin meer in na al dat gemasseer tijdens de tocht, hihi. Maar ik ben eens rustig gaan zitten en toen realiseerde ik mij dat dit wel heel dom gedrag was).
Het is 5 november.
Ik ben nu voor de derde keer naar de fysiotherapeut geweest. Het gaat gelukkig goed en de voet gaat vooruit. De pijn is er niet, wanneer ik rustig aan blijf doen.
Ik krijg oefeningen mee voor thuis. Met mijn tenen een handdoek naar mij toe trekken terwijl mijn voeten op de grond blijven staan.
Het is inmiddels 22 december.
Inmiddels heb ik nieuwe wandelschoenen gekocht (mijn oude zijn niet versleten, maar te klein geworden in de loop der jaren ..... helaas).
Deze wandelschoenen moeten natuurlijk ingelopen worden (wat waren ze stug de eerste keer.....) en mijn voet moet ook langzaam ingelopen worden.
Dat kan dan in één keer.
Voor de laatste keer naar fysio. Wanneer ik volgend jaar toch weer last krijg, kan ik altijd terug komen. Maar ik hoop dat het nu goed gaat.
Ik kan inmiddels 10 km op een dag zonder pauze lopen en zonder dat mijn voet zich meldt. Het gaat goed!
Terug naar boven
Ik had op de tocht al besloten dat ik een verslag wilde schrijven van deze ervaring. Ik wilde een herinnering eraan hebben met de foto's.
Ik heb nooit een "foto-album" afgemaakt en foto's van vakanties verdwenen vroeger in een doos en later op CD's of in de "data-back-up" van de PC.
Nu wilde ik het anders aanpakken. Dit was niet zo maar een vakantie.
Ik ben begonnen met schrijven en merkte dat het proces van schrijven mij heel goed deed.
Ik zat vol met emoties en indrukken en dat was zoveel dat ik daar ook niet over kon vertellen. Ik wist niet waar ik moest beginnen en het was een grote "brij".
Ik wilde alleen maar "rust".
Door het schrijven kreeg ik die rust.
Natuurlijk koste het schrijven mij ook veel energie, maar ik ben ervan overtuigd, dat ik het later terug verdien.
Nadat ik de eerste versie had geschreven had ik het gevoel opnieuw thuis te komen.
Ik kreeg gelijk meer energie en had weer meer zin in de dagelijkse dingen.
Maar de foto's moesten nog goed in het geheel gezet worden. Dat was een klus die minder leuk was, maar ik heb doorgezet.
En ik ben er best trots op hoe het geworden is.
Als laatste ga ik wanneer alles geschreven is, nogmaals achter elkaar mijn eigen verhaal lezen.
Voor mij is dat als het ware nog één keertje "de reis maken".
En het fijne is dat ik dat elke keer, wanneer ik daar behoefte aan heb, nog een keer kan doen.
Inmiddels is het eind december.
Ik merk dat de camino een behoorlijke impact op mij heeft gehad.
Ik heb niet de bruisende energie die ik verwacht had te hebben. Ik was moe en mijn darmen zaten op slot. Ik heb veel tijd nodig gehad om alle indrukken te verwerken (ja, darmen ...) en na te denken over alle zaken die naar boven wilden komen. Ik heb ook "belachelijk" veel geslapen.
De rust die ik na een paar weken ervoer, dreigde ik kwijt te raken wanneer ik het idee had, dat ik het "gewone leven" weer "moest" oppakken.
Er was veel blijven liggen (nog op te ruimen post, opruimen van rotzooi 
, uitzoeken van persoonlijke spullen die ik nog wil bewaren of niet).
Op een gegeven moment heb ik mijzelf afgevraagd waar dit "heilige moeten" vandaan kwam. Vervolgens heb ik besloten dat ik mijzelf alle tijd wilde geven die ik nodig had, en dat gaf rust.
Ook ben ik nog naar een "terug-kom-weekend voor de camino" geweest. Dat was fijn. Nieuwe inspiratie opgedaan en het gevoel gekregen "zeker" nog een keer te willen gaan.
Op dit moment kijk ik er naar uit om volgend jaar weer aan de slag te gaan.
Terug naar boven
Ik denk van wel.
Ik heb een stap gezet in mijn proces
"Be the change you wish to see in the world". (Ghandi)
Ik sta letterlijk anders in de wereld.
Ik sta steviger met twee voeten op de grond en mijn balans is beter; mijn voeten staan meer recht vooruit.
Ik geloof in een goddelijke wereld en mijn verbinding daarmee is versterkt. Ik voel het nog meer als genade dat ik het contact met deze wereld mag hebben en ik ben daar héél dankbaar voor.
Ik ben nog beter gaan 'voelen' dat àlle mensen God's substantie zijn en wij zijn allemaal gelijkwaardig.
Het besef is versterkt dat ik in en door de andere mens, mijzelf kan leren kennen en daardoor begrip krijgen voor "zijn zijn".
Juist door héél eerlijk naar mijzelf te zijn, kan ik soms begrip hebben voor de "drijfveren" van anderen terwijl ik hun handelen afkeur of soms zelfs verafschuw en walgelijk vind .
Ik voel nog sterker de behoefte om mijzelf te kunnen zijn en daarmee ook de ander zichzelf te laten zijn.
Ik wuif makkelijker de "stemmetjes in mij" weg, die ik hoor wanneer ik "denk niet te voldoen aan wat ik denk, dat anderen van mij verwachten".
Maar helaas wil "makkkelijker" nog niet zeggen dat dit geen innerlijke strijd met zich meebrengt.
Maar ik ben vast besloten die strijd aan te gaan.
Ik kan mijzelf beter vergeven en hierdoor kan ik ook de ander beter vergeven.
Ik heb mij in dit alles altijd al "vrij" gevoeld, maar het is net alsof er nog meer licht in straalt en het nog ruimer is geworden.
Mijn wil is versterkt om mij nog meer in te zetten hier een werktuig te zijn voor God en ik wil mij nog meer spiritueel ontwikkelen.
Ik kan mijn vooroordeel beter terug houden.
(door de totaal andere omstandigheden, andere cultuur en de vele ontmoetingen met mensen, te vaak ontdekt dat het nergens op sloeg .....)
Door alle gesprekken is mijn "blik op de wereld" veel ruimer geworden.
En mijn kijk op mijn eigen leven ook.
Ik kan wanneer iets niet loopt zoals ik zou willen, mijzelf sneller terug fluiten
en de onrust die dan ontstaat, laten varen. De gedachten meer concentreren op wat op dat moment een goede oplossing zou kunnen zijn.
En wanneer ik op dat moment niet iets kan doen wat het "probleem" oplost, dit accepteren en loslaten.
(Natuurlijk gaat het nog niet altijd even goed, maar het gaat veel beter dan voor de camino.)
Mijn intuïtie is sterker geworden en ik vertrouw meer op wat ik van binnen aan signalen krijg.
Ik kan beter voelen wat goed voor mij is en daardoor beter voor mijzelf opkomen en nee zeggen.
Iets waar ik al jaren mee aan het worstelen ben geweest.
Hierdoor blijf ik zelf gezonder en kan ik uiteindelijk meer voor de "wereld" betekenen.
Ik heb het gevoel anders in mijn lijf te zitten.
Rustiger.
Op dit moment heb ik geen last van de onrust die ik heel vaak in mijzelf voelde, het gevoel dat het leven voorbij vliegt en dat de dagen altijd te kort zijn.
(Ik weet natuurlijk niet hoe dat over een maand is .....)
Nu, bijna drie maanden na thuiskomst, weet ik dat de innerlijke strijd alleen maar groter is geworden. Het is er niet gemakkelijker op geworden, maar elk klein stapje, is een stapje op mijn "weg" te worden "the change I wish to see in the world".
Terug naar boven
Ga ik de camino ooit nog eens lopen?
Toen ik net thuis was, snapte ik niet dat mensen de camino meerdere keren liepen of meteen weer terug wilden.
Ik zat zo vol, dat ik alleen maar rust wilde.
Nu na vier weken en mijn verwerkingsproces, kan ik mij voorstellen dat ik in de toekomst misschien de Camino Francès nog een keer wil lopen, maar dan voor het laatste stuk, de Camino Primitivo kies, vanwege de drukte op de laatste 100 km en omdat dit een heel mooie route moet zijn door een geaccidenteerd landschap.
Of dat ik een andere camino ga lopen, de Camino del Norte of de Camino Portugues.
Beiden zijn een flink stuk langs de kust en dat lijkt mij ook heel mooi.
Het wandelen wil ik in ieder geval niet opgeven en zodra mijn voet "genezen" is, pak ik dit weer op.
Terug naar boven